Pagans and Christians. Christianisation in the Bohemian and Polish Kingdoms in the Middle Ages
DOFINANSOWANO ZE ŚRODKÓW BUDŻETU PANSTWA
Nazwa programu lub Dotacji:
Narodowe Centrum Nauki
WEAVE-UNISONO
Nazwa zadania:
Pagans and Christians. Christianisation in the Bohemian and Polish Kingdoms in the Middle Ages
DOFINANSOWANIE: 605 754
Kierownik Zespołu czeskiego z ramienia Centrum medievistických studií, Praha
Doc. Martin Nodl, PhD
Członkowie:
Prof. Petr Sommer, DSc (Centrum medievistických studií, Praha)
Mgr. Pavlína Cermanová, PhD (Centrum medievistických studií, Praha)
Mgr. Václav Žůrek, PhD (Centrum medievistických studií, Praha)
Mgr. Jan Hrdina, PhD (Centrum medievistických studií, Praha)
Doc. Jindřich Marek, PhD (Univerzita Karlova, Praha)
Kierownik Zespołu polskiego z ramienia Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, Kielce
Prof. dr hab. Krzysztof Bracha
Członkowie:
Dr hab. prof. KUL Paweł Kras (Katolicki Uniwersytet Lubelski, Lublin)
Dr Wojciech Świeboda (Biblioteka Jagiellońska, Kraków)
Dr Ewelina Kaczor (Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, Kielce)
Dr Nina Glińska (Narodowy Instytut Dziedzictwa, Kielce)
Krótki opis:
Celem projektu jest opracowanie wielowątkowego studium chrystianizacji ziem polskich i czeskich w średniowieczu w oparciu o wybrane zespoły źródeł pisanych, a także materialnych, odnoszących się przede wszystkim do archeologicznych świadectw wczesnych obiektów sakralnych (Wiślica w Małopolsce). Źródła będące przedmiotem planowanych badań dają dobry wgląd w przebieg chrystianizacji w długim trwaniu, w procesie pierwotnej i wtórnej, pogłębionej ewangelizacji i katechizacji, zmian mentalności, ugruntowania chrześcijańskiej wiary i moralności, które dotychczas były słabiej eksploatowane lub w świetle nowszych paradygmatów wymagają reinterpretacji. Ramy studiów obejmować będą następujące zagadnienia: ortodoksja katolicka, herezje, przesądy, folklor i nadużycia w kucie oraz relikty pogaństwa. Analiza obejmie szeroko pojmowaną problematykę konfrontacji Kościoła katolickiego z przejawami pogaństwa, heterodoksji i magii, oraz relacji chrześcijan z innowiercami w perspektywie porównawczej, ze szczególnym uwzględnieniem kontekstu czeskiego. Kluczowym celem projektu jest uchwycenie analogii i odrębności przemian religijnych zachodzących między X a XV wiekiem. Studia porównawcze nad paralelnymi procesami chrystianizacyjnymi w Polsce i Czechach uzasadniają podobieństwa związane z powstaniem i rozwojem dwóch sąsiadujących ze sobą słowiańskich państw, znaczący wpływ czeskiego chrześcijaństwa na ziemie polskie, począwszy od przyjęcia chrztu przez księcia Mieszka I, a skończywszy na czeskiej devotio moderna i recepcji piętnastowiecznej reformy czeskiej, a zwłaszcza penetracji idei husyckich. Podstawą źródłową projektu obok wspomnianych materialnych świadectw archeologicznych w Wiślicy stanowią wybrane zespoły różnorodnych źródeł średniowiecznych zachowanych w rękopisach, które nie były dotąd przedmiotem systematycznej eksploracji. Wśród nich znajdują się: piętnastowieczna dokumentacja sądów kościelnych, statuty synodalne, kazania z krytyką religijnego folkloru, kazania ad status, pastoralia ze szczególnym uwzględnieniem Tabula vere fidei catholice, kazania antyhusyckie oraz pisma intelektualistów związanych z Uniwersytetem Krakowskim. Studia analityczne zostaną uzupełnione w edycje krytyczne wybranych i niepublikowanych wcześniej źródeł. Najważniejszym efektem projektu będzie wspólna publikacja badaczy czeskich i polskich w języku angielskim, w której zostaną przedstawione wyniki przeprowadzonych badań. Dodatkowo, zostanie przygotowana seria artykułów monograficznych w j. angielskim i polskim, które zostaną opublikowane w recenzowanych czasopismach.
